રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ: અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેને ભારતના સ્ટેન્ડ પર શું કહ્યું?
યુક્રેન પર હુમલા બાદ અમેરિકા, બ્રિટન સહિત વિશ્વના ઘણા દેશોએ રશિયા પ્રત્યે સખત નારાજગી વ્યક્ત કરી છે. અમેરિકા અને યુરોપના ઘણા દેશોએ પણ રશિયા પર આર્થિક પ્રતિબંધોની જાહેરાત કરી છે. સાથે જ દુનિયાની નજર આ મુદ્દે ભારતના વલણ પર પણ છે. યુક્રેન પર થયેલા હુમલાનો ભારતે ખુલ્લેઆમ વિરોધ કર્યો નથી. જો કે, તેઓ વારંવાર કહી રહ્યા છે કે આ મુદ્દાને વાતચીત અને કૂટનીતિથી ઉકેલવો જોઈએ. એટલું જ નહીં, વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ગુરુવારે મોડી રાત્રે રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિન સાથે વાતચીત કરી હતી. આ દરમિયાન, તેમણે એ પણ પુનરોચ્ચાર કર્યો કે રશિયા અને નાટો વચ્ચેના મતભેદોને પ્રામાણિક અને ગંભીર વાતચીત દ્વારા ઉકેલી શકાય છે.
ભારતના સ્ટેન્ડ પર જો બિડેને શું કહ્યું?
આ દરમિયાન અમેરિકાએ પણ કહ્યું કે તે રશિયા-યુક્રેન સંકટને લઈને ભારતના સંપર્કમાં છે. ગુરુવાર, 24 ફેબ્રુઆરીએ એક પ્રેસ કોન્ફરન્સ દરમિયાન યુએસ પ્રમુખ જો બિડેનને પૂછવામાં આવ્યું કે શું યુક્રેન સંકટ પર ભારત અમેરિકાની સાથે છે? આ અંગે તેમણે કહ્યું, 'અમે આજે ભારત સાથે વાતચીત કરીશું. અમને આજ સુધી આ અંગે કોઈ ઉકેલ મળ્યો નથી.
વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરે પણ આ મુદ્દે અમેરિકા સહિત ઘણા દેશો સાથે વાતચીત કરી છે. જયશંકરે ટ્વીટ કર્યું કે તેમણે યુક્રેનની વર્તમાન સ્થિતિ અને તેની અસરો વિશે યુએસ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ એન્ટની બ્લિંકન સાથે વાતચીત કરી. જોકે, બ્લિંકન સાથે શું થયું તે તેમણે જણાવ્યું ન હતું.
બીજી તરફ, બ્લિંકને પણ આ વાતચીત વિશે એક ટ્વિટ કર્યું છે. ઍમણે કિધુ,
"એસ જયશંકર સાથે યુક્રેનની કટોકટી અને રશિયન આક્રમણ સામે મજબૂત સામૂહિક પ્રતિસાદ વિશે વાતચીત કરવામાં આવી હતી. યુક્રેનની સાર્વભૌમત્વ અને પ્રાદેશિક અખંડિતતા પર રશિયાનો હુમલો આંતરરાષ્ટ્રીય સરહદ નિયમોનું સ્પષ્ટ ઉલ્લંઘન છે."
રશિયાના વિદેશ મંત્રી સાથે પણ વાતચીત કરી
અન્ય એક ટ્વિટમાં એસ જયશંકરે એ પણ જણાવ્યું કે તેમણે યુક્રેનની સ્થિતિ પર રશિયાના વિદેશ મંત્રી સર્ગેઈ લવરોવ સાથે પણ વાત કરી. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે વાતચીત અને મુત્સદ્દીગીરી એ આગળ વધવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે. જયશંકરે યુક્રેનમાં ફસાયેલા ભારતીયોને સુરક્ષિત બહાર કાઢવા માટે ઘણા દેશોનો સંપર્ક પણ કર્યો છે. તેણે ટ્વિટર પર જણાવ્યું કે તેણે ભારતીયોને યુક્રેનમાંથી બહાર કાઢવા માટે સ્લોવાકિયા અને હંગેરીના વિદેશ મંત્રીઓ સાથે વાત કરી છે. વિદેશ સચિવ હર્ષવર્ધન શૃંગલાના જણાવ્યા અનુસાર એસ જયશંકર યુક્રેનના વિદેશ મંત્રી દિમિત્રો કુલેબા સાથે પણ વાત કરી શકે છે.
અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેન અને વિદેશ મંત્રી બ્લિંકનના નિવેદનોથી સ્પષ્ટ છે કે ભારતે હજુ સુધી આ મુદ્દે ખુલ્લેઆમ પોતાનું વલણ દર્શાવ્યું નથી. ભારત વાતચીત અને રાજદ્વારી માર્ગો અપનાવવાની સલાહ આપી રહ્યું છે, પરંતુ પક્ષ લેવાનું ટાળી રહ્યું છે. આની પાછળ ભારતની રશિયા સાથેની ઐતિહાસિક મિત્રતા છે. આ મિત્રતા ઉપરાંત સંરક્ષણ સહિત અનેક ક્ષેત્રોમાં રશિયા સાથે ભારતના મજબૂત આર્થિક સંબંધો છે. આવી સ્થિતિમાં આગામી દિવસોમાં ભારત પર દબાણ વધવાની આશંકા છે.
'યુક્રેન ભારતના વલણથી સંતુષ્ટ નથી'
રશિયન હુમલાના પહેલા દિવસે 24 ફેબ્રુઆરીએ ભારતમાં યુક્રેનના રાજદૂત ઇગોર પોલિખાએ વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને મદદ માટે અપીલ કરી હતી. તેમણે કહ્યું હતું કે ભારત અને રશિયાના સારા સંબંધો છે, આવી સ્થિતિમાં ભારત આ હુમલાને રોકવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી શકે છે. જો કે, તેમણે આ મુદ્દે ભારતના વલણ અંગે નિરાશા પણ વ્યક્ત કરી હતી.
ઈન્ડિયા ટુડેના એક અહેવાલ મુજબ, પોલિખાએ કહ્યું,
“અમે આ મુદ્દા પર ભારતીય વલણથી ખૂબ જ અસંતુષ્ટ છીએ. અમે ઈચ્છીએ છીએ કે ભારત આ મુદ્દે મજબૂતીથી અવાજ ઉઠાવે. રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે શું ચાલી રહ્યું છે તેના પર વડાપ્રધાન મોદી રશિયન રાષ્ટ્રપતિ પુતિન અને આપણા રાષ્ટ્રપતિને સંબોધિત કરી શકે છે. તમારા અધિકારીઓએ કહ્યું કે તેઓ પરિસ્થિતિને નજીકથી જોઈ રહ્યા છે, પરંતુ તેનો કોઈ અર્થ નથી."
ઇગોર પોલિખાએ કહ્યું કે યુક્રેન ભારતના અત્યાર સુધીના સ્ટેન્ડથી અસંતુષ્ટ છે.
ગુરુવારે 24 ફેબ્રુઆરીએ રશિયા દ્વારા સૈન્ય કાર્યવાહીની જાહેરાત બાદ બીજા દિવસે પણ યુક્રેનમાં અનેક શહેરો પર હુમલા થઈ રહ્યા છે. શુક્રવારે સવારે માહિતી આપતા યુક્રેનના રાષ્ટ્રપતિ વોલોદિમિર ઝેલેન્સકીએ કહ્યું કે રશિયન સેના રાજધાની કિવમાં ઘૂસી ગઈ છે. તેમણે આ સંકટ વચ્ચે આંતરરાષ્ટ્રીય મદદ માટે પણ અપીલ કરી હતી. ઝેલેન્સકીએ એમ પણ કહ્યું કે રશિયા સાથેની લડાઈમાં યુક્રેન એકલું પડી ગયું છે. તેણે એવો પણ દાવો કર્યો હતો કે પ્રથમ દિવસે રશિયન હુમલામાં યુક્રેનિયન સૈનિકો અને નાગરિકો સહિત 137 લોકો માર્યા ગયા હતા અને 316 ઘાયલ થયા હતા.
