બોરિસ જ્હોન્સન: બ્રિટિશ પીએમને શા માટે તેમની જ પાર્ટીના અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવનો સામનો કરવો પડ્યો? જાણો આગળ શું થાય છે
કન્ઝર્વેટિવ 1922 કમિટીના ચેરમેન સર ગ્રેહામ બ્રેડીએ અહેવાલ આપ્યો કે કુલ 359 મત પડ્યા હતા. બોરિસ જોન્સનની તરફેણમાં 211 મત પડ્યા હતા. જોન્સન વિરુદ્ધ 148 મત પડ્યા હતા. વડા પ્રધાન જોહ્ન્સનને પદ પર રહેવા માટે ઓછામાં ઓછા 180 મતની જરૂર હતી.
શું તમે ક્યારેય કલ્પના કરી છે કે ભારતમાં કોઈ વડાપ્રધાનને પોતાની પાર્ટીમાંથી વિશ્વાસનો મત મેળવવા માટે પડકારનો સામનો કરવો પડી શકે છે? પરંતુ, તે યુકેમાં થઈ શકે છે. સોમવારે વર્તમાન વડા પ્રધાન બોરિસ જોન્સન સાથે પણ આવું જ થયું. સત્તાધારી કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીના સાંસદોએ મોડી રાત્રે મતદાન કર્યું હતું. જો કે, જોન્સન વિશ્વાસનો મત મેળવવામાં સફળ રહ્યો.
બ્રિટનમાં કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીના સાંસદો તેમના નેતાને કેવી રીતે પડકારી શકે? આખરે, જોન્સન વિરુદ્ધ આ ઠરાવ કયા કારણોસર લાવવામાં આવ્યો? જો ચુકાદો જોહ્ન્સન વિરુદ્ધ હોત તો? જોહ્ન્સનને હવે ક્યાં સુધી આવી ઓફરનો સામનો કરવો પડશે નહીં? આવો જાણીએ…
અવિશ્વાસની દરખાસ્ત લાવવાના નિયમો શું છે?
નિયમો અનુસાર અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવવા માટે પાર્ટીના 15 ટકા સાંસદો તેની તરફેણમાં હોવા જરૂરી છે. હાલમાં કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટી પાસે 359 સાંસદો છે. એટલે કે આ અવિશ્વાસ લાવવા માટે 54 સાંસદોની જરૂર હતી. અવિશ્વાસ પ્રસ્તાવ લાવનારાઓએ ગ્રેહામ બ્રેડીને પત્ર લખ્યો હતો. બ્રેડી 1922 સમિતિના વડા છે, જે કન્ઝર્વેટિવ ધારાશાસ્ત્રીઓનું શક્તિશાળી જૂથ છે. આ પત્ર લખનારાઓમાં કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીના સાંસદોનો સમાવેશ થાય છે જેઓ હાલમાં સરકારમાં કોઈ હોદ્દો ધરાવતા નથી.
ઓફર દરમિયાન શું થયું?
બોરિસ જોન્સનની તરફેણમાં 211 મત પડ્યા હતા. જોન્સન વિરુદ્ધ 148 મત પડ્યા હતા. કન્ઝર્વેટિવ 1922 કમિટીના ચેરમેન સર ગ્રેહામ બ્રેડીએ અહેવાલ આપ્યો કે કુલ 359 મત પડ્યા હતા. કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીના તમામ 359 સાંસદોએ મતદાન કર્યું. ગુપ્ત મતદાન દ્વારા મતદાન થયું હતું. વડા પ્રધાન જોહ્ન્સનને પદ પર રહેવા માટે ઓછામાં ઓછા 180 મતની જરૂર હતી. જોહ્ન્સનને આના કરતા ઘણા વધુ મત મળ્યા.
જોહ્ન્સન સામે આ દરખાસ્ત કયા કેસ તરફ દોરી?
પાર્ટીગેટ કેસને કારણે જોહ્ન્સન વિરુદ્ધ આ પ્રસ્તાવ આવ્યો હતો. પાર્ટીગેટ કેસ કોરોના રોગચાળાના શરૂઆતના દિવસોમાં 20 જૂન 2020ના રોજ બ્રિટિશ પીએમ ઓફિસ 10 ડાઉનિંગ સ્ટ્રીટ ખાતે જન્મદિવસની પાર્ટી સાથે સંબંધિત છે.
આ પાર્ટીનું આયોજન કેબિનેટ રૂમમાં કોરોના નિયમોનું ઉલ્લંઘન કરીને કરવામાં આવ્યું હતું. આ માટે પીએમ જોનસન અને તેમની પત્ની કેરીને જવાબદાર ગણવામાં આવ્યા હતા. બ્રિટિશ નેતાઓએ તેને 'પાર્ટીગેટ સ્કેન્ડલ' ગણાવ્યું હતું.
સ્કોટિશ પોલીસની તપાસમાં જોન્સન સહિત 83 લોકોને દંડ ફટકારવામાં આવ્યો હતો. આ લોકોમાં પીએમ જોન્સન, તેમની પત્ની કેરી જોન્સન અને બ્રિટિશ મંત્રી ઋષિ સુનકના નામ સામેલ છે. પાર્ટીગેટ કૌભાંડ બહાર આવ્યા બાદ જ્હોન્સન પર રાજીનામું આપવાનું દબાણ વધી રહ્યું હતું.
જીત પછી જોન્સન માટે શું બદલાશે?
બ્રિટિશ રાજકારણના નિષ્ણાતોએ પણ જોન્સનની જીતની અપેક્ષા રાખી હતી. જો કે, આ પ્રસ્તાવ પછી તેમના નેતૃત્વને ચોક્કસપણે આંચકો લાગ્યો છે. જોહ્ન્સનને 211 ધારાશાસ્ત્રીઓનો વિશ્વાસ જીત્યો, પરંતુ વિરોધમાં 148 મતોએ સાબિત કર્યું કે તેણે સાર્વત્રિક ચહેરા તરીકેનો તેમનો દરજ્જો ગુમાવ્યો છે. એટલે કે તેમના જ પક્ષના 40 ટકા સભ્યો તેમના વિરોધી બની ગયા છે.
આ જીત સાથે જોન્સનને આગામી એક વર્ષ સુધી આવી ઓફરનો સામનો કરવો પડશે નહીં. જો કે હવે જોનસન વિપક્ષના નિશાના પર રહેશે. પ્રક્રિયા પૂરી થતાની સાથે જ વિપક્ષી લેબર પાર્ટીએ જોન્સન પર નિશાન સાધ્યું. લેબર પાર્ટીના કીર સ્ટારમેરે કહ્યું કે, તે દેશે નક્કી કરવાનું છે કે તેઓ વિભાજિત કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટી ઈચ્છે છે કે યુનાઈટેડ લેબર પાર્ટી.
જો જ્હોન્સન વિશ્વાસ ગુમાવ્યો હોત તો?
પાર્ટીના સાંસદોનો વિશ્વાસ ગુમાવવાની સ્થિતિમાં, જોહ્ન્સનને રાજીનામું આપવું પડ્યું હોત, ત્યારબાદ પાર્ટીમાં નવા નેતાની પસંદગીની પ્રક્રિયા શરૂ થશે. જોન્સન આ પ્રક્રિયામાં ભાગ લઈ શક્યો ન હતો.
કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીમાં નેતાની ચૂંટણી માટે બે તબક્કા હોય છે. પ્રથમ તબક્કામાં કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીના તમામ સાંસદો તેમની પસંદગીના નેતાની પસંદગી કરે છે. સૌથી ઓછા મત મેળવનાર ઉમેદવાર રેસમાંથી બહાર છે. જ્યાં સુધી બે ઉમેદવારો બાકી ન હોય ત્યાં સુધી મતદાન ચાલુ રહે છે.
જ્યારે માત્ર બે ઉમેદવારો બાકી હોય છે, ત્યારે તેઓને દેશના તમામ પક્ષના સભ્યો દ્વારા મત આપવામાં આવે છે. આમાં જે પણ જીતે છે તે પાર્ટીનો નવો નેતા બને છે.
શું આ પ્રકારની ચૂંટણી પહેલા થઈ છે,
2019માં નેતૃત્વ માટે આવી ચૂંટણી યોજાઈ હતી. ત્યારે 10 ઉમેદવારો મેદાનમાં હતા. બોરિસ જ્હોન્સન અને ભૂતપૂર્વ આરોગ્ય સચિવ જેરેમી હંટ પ્રથમ તબક્કાના મતદાન પછી બાકી રહેલા બે ઉમેદવારો હતા. બીજા તબક્કામાં, જ્યારે પાર્ટીના સભ્યોએ તેમના મત આપ્યા, ત્યારે જ્હોન્સનને બે તૃતીયાંશ મત મળ્યા. કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીના નેતાની ચૂંટણી પછી, ચૂંટાયેલ નેતા નવા વડા પ્રધાન બને છે.
