રશિયા-યુક્રેન કટોકટી: મોંઘવારીને મારવા તૈયાર રહો, રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ તમારા ખિસ્સા પર ભારે પડશે
રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધથી ભારતમાં મોંઘવારી વધશે: રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચેના યુદ્ધની અસર પહેલા દિવસથી જ દેખાઈ રહી છે. તરત જ રશિયન રાષ્ટ્રપતિએ યુક્રેનમાં લશ્કરી કાર્યવાહીની જાહેરાત કરી. ભારત સહિત વિશ્વભરના શેરબજારો ખરાબ રીતે તૂટ્યા હતા. સોનાની કિંમતમાં અચાનક મોટો ઉછાળો આવ્યો અને ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત 100 ડોલરને પાર કરી ગઈ. આવી સ્થિતિમાં જો યુદ્ધ આગળ વધે તો ભારત પહેલેથી જ મોંઘવારીનો માર સહન કરી રહ્યું છે અને મોંઘવારીને વધુ એક ફટકો પડવાનો છે.
રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા વિવાદના કારણે પહેલાથી જ વિશ્વભરના બજારોમાં ઉથલપાથલ મચી ગઈ હતી પરંતુ ગુરુવારે રશિયન હુમલા બાદ હોબાળો મચી ગયો હતો. શેરબજાર તૂટ્યું અને ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ આસમાને પહોંચ્યા. રશિયા-યુક્રેન ભલે ભારતથી હજારો માઈલ દૂર હોય, પરંતુ બંને દેશો વચ્ચેના આ યુદ્ધની સીધી અસર ભારતીયોના ખિસ્સા પર પડશે. એટલે કે મોંઘવારીના માર માટે દેશવાસીઓએ તૈયાર રહેવું પડશે.
રોકાણકારોના 13 લાખ કરોડ ડૂબી ગયા
રશિયન સૈનિકોએ ગુરુવારે યુક્રેનમાં સૈન્ય કાર્યવાહી શરૂ કરી હતી જ્યારે રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુટિને આ જાહેરાત કરી હતી. હુમલાના પહેલા જ દિવસે વૈશ્વિક બજારોની સાથે ભારતીય શેરબજાર તૂટ્યું, સોનાની કિંમત 51 હજારને પાર કરી જશે અને ક્રૂડ ઓઇલ પ્રતિ બેરલ 104 ડોલર પર આવીને આઠ વર્ષનો આંકડો પાર કરી ગયો. તે જ સમયે, ડોલર સામે રૂપિયામાં 102 પૈસાનો ભારે ઘટાડો થયો હતો. રોકાણકારોને આ યુદ્ધનો એટલો ડર હતો કે મજબૂત વેચાણને કારણે સેન્સેક્સે આ વર્ષનો સૌથી મોટો ઘટાડો અને ઇતિહાસનો ચોથો સૌથી મોટો ઘટાડો જોયો. બીએસઈનો આ 30 શેરવાળો ઈન્ડેક્સ 2702 પોઈન્ટ્સ ગુમાવ્યો હતો, તેની સાથે નિફ્ટી પણ 815 પોઈન્ટ્સનો જોરદાર ઘટાડો થયો હતો. આ કારણે રોકાણકારોને એક જ દિવસમાં 13.5 લાખ કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું છે.
રૂપિયો નબળો પડવાની અસર જોવા મળશે
નોંધપાત્ર રીતે, ભારત આવશ્યક ઇલેક્ટ્રિક માલસામાન અને મશીનરી સહિત મોબાઇલ-લેપટોપ સહિતના ગેજેટ્સ માટે અન્ય દેશોમાંથી આયાત પર નિર્ભર છે. મોટાભાગના મોબાઈલ અને ગેજેટ્સ ચીન અને અન્ય પૂર્વ એશિયાઈ શહેરોમાંથી આયાત કરવામાં આવે છે અને મોટાભાગનો બિઝનેસ ડોલરમાં થાય છે. યુદ્ધની સ્થિતિમાં જો રૂપિયો આ રીતે નબળો પડતો રહેશે તો દેશમાં આયાત મોંઘી થશે. વિદેશથી થતી આયાતને કારણે તેની કિંમતો વધવાની ખાતરી છે, એટલે કે મોબાઈલ અને અન્ય ગેજેટ્સ પર મોંઘવારી વધશે અને તમારે વધુ ખર્ચ કરવો પડશે. સાથે જ તમને જણાવી દઈએ કે ભારત તેના 80 ટકા ક્રૂડ ઓઈલ વિદેશથી ખરીદે છે. તે પણ ડોલરમાં ચૂકવવામાં આવે છે અને ડોલરની કિંમતને કારણે રૂપિયાની કિંમત વધુ પડશે. આના કારણે નૂર મોંઘું થશે, તેની અસરને કારણે જરૂરી દરેક વસ્તુ પર મોંઘવારીનો વધુ ફટકો પડશે.
રશિયા-યુક્રેન સાથે ભારતનો વેપાર
યુક્રેન અને રશિયા સાથે ભારતનો વેપાર યોગ્ય સ્તરે છે. આવી સ્થિતિમાં, જો બંને દેશો વચ્ચે ચાલી રહેલ યુદ્ધ લંબાય છે, તો ભારતમાં તેની અસર કેટલીક મહત્વપૂર્ણ બાબતો પર મોંઘવારી સ્વરૂપે જોવા મળી શકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે ભારત યુક્રેનથી ખાદ્યતેલથી લઈને ખાતર અને પરમાણુ રિએક્ટર જેવી વસ્તુઓ ખરીદે છે. જો યુદ્ધ થશે તો બંને દેશો વચ્ચે વેપાર નહીં થાય અને ભારત માટે મુશ્કેલી વધી જશે. નિષ્ણાતો કહે છે કે યુદ્ધની સ્થિતિમાં ભારતને નિકાસમાં નુકસાન થશે, જ્યારે ભારત યુક્રેન પાસેથી જે વસ્તુઓ ખરીદશે તેના પર પ્રતિબંધ લાદવાના કારણે મોંઘવારીનો માર સહન કરવો પડશે. તેમણે કહ્યું કે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવમાં વધારાને કારણે આયાતની કિંમત વધશે અને સ્થાનિક સ્તરે મોંઘવારીનું દબાણ વધવાનું જોખમ વધશે.
જો બે દેશો વચ્ચે યુદ્ધ થાય છે તો વિશ્વની અર્થવ્યવસ્થા પર તેની મોટી અસર પડે છે અને મોંઘવારીથી પરેશાન ભારત માટે તે બેવડા મારથી ઓછું નહીં હોય . તમને જણાવી દઈએ કે દેશ યુક્રેનથી મોટા પ્રમાણમાં ખાદ્ય તેલની આયાત કરે છે. હા, યુક્રેન સૂર્યમુખી તેલનું સૌથી મોટું ઉત્પાદક છે. ભારતની વાત કરીએ તો છેલ્લા કેટલાક સમયથી ખાદ્યતેલના ભાવ આસમાને છે અને જો યુદ્ધના કારણે સપ્લાય બંધ કરવામાં આવે તો તેની કિંમતોમાં આગ લાગી શકે છે. આ સિવાય રશિયા ભારતને ફીડ કરે છે અને યુદ્ધની સ્થિતિ વચ્ચે તેની આયાતમાં પણ અવરોધ આવી શકે છે. જો દેશમાં પહેલેથી જ યુરિયાની કટોકટી છે તો સ્થિતિ વધુ ખરાબ થશે, આ સમસ્યાની સીધી અસર ખેડૂતો પર પડશે.
ઓટોમોબાઈલ સેક્ટરને અસર થશે
તમને જણાવી દઈએ કે દેશનું ઓટોમોબાઈલ સેક્ટર સેમિકન્ડક્ટર્સની અછતનો સામનો કરી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચે ચાલી રહેલા યુદ્ધની અસર આ ક્ષેત્ર પર પડવાની ખાતરી છે. ખરેખર, યુક્રેન ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્રને પ્રભાવિત કરશે. તેનું કારણ એ છે કે યુક્રેન પેલેડિયમ અને નિયોનનું ઉત્પાદન કરે છે, જે ખાસ સેમિકન્ડક્ટર મેટલ છે. કાટ લાગવાની સ્થિતિમાં આ ધાતુઓના ઉત્પાદનને અસર થશે અને સેમિકન્ડક્ટરની અછતની આ કટોકટી હજુ વધુ વધશે.
છૂટક ફુગાવો વધુ વધશે
નોંધનીય છે કે દેશમાં રિટેલ મોંઘવારી પહેલાથી જ ઊંચા સ્તરે રહી છે. આવી સ્થિતિમાં કાચા તેલની કિંમતોમાં વધારો તેને વધુ વધારનાર સાબિત થશે. કેન્દ્રીય નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે પણ તાજેતરમાં કહ્યું હતું કે ક્રૂડ ઓઈલની વધતી કિંમતો એક મોટો પડકાર બની શકે છે. વાસ્તવમાં જો ક્રૂડ ઓઈલ મોંઘુ થશે તો દેશમાં પેટ્રોલ-ડીઝલ અને ગેસ પર પડશે. પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવ વધવાથી માલભાડા પરનો ખર્ચ વધશે અને શાકભાજી અને ફળો સહિતની રોજબરોજની વસ્તુઓ પર મોંઘવારી વધશે જેની સીધી અસર તમારા ખિસ્સા પર પડશે.
કાચા તેલમાં વધારાની અસર
નિષ્ણાતોના મતે જો યુદ્ધ આગળ વધે તો ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત 120 થી 150 ડોલર પ્રતિ બેરલ સુધી પહોંચી શકે છે. તમને જણાવી દઈએ કે જો આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ક્રૂડ ઓઈલની કિંમતમાં એક ડોલરનો વધારો થાય છે તો દેશમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલની કિંમતમાં 50 થી 60 પૈસાનો વધારો થાય છે. આવી સ્થિતિમાં ઉત્પાદન ઘટવાથી અને પુરવઠામાં વિક્ષેપને કારણે તેની કિંમતમાં વધારો નિશ્ચિત છે અને એવી ધારણા છે કે ક્રૂડ ઓઈલ પ્રતિ બેરલ 150 ડોલર સુધી પહોંચવાને કારણે ભારતમાં પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં 10 થી 15 રૂપિયાનો વધારો થઈ શકે છે. છે.
તેલ અને ગેસ પુરવઠામાં સંભવિત વિક્ષેપ
નોંધપાત્ર રીતે, રશિયા કુદરતી ગેસનો સૌથી મોટો સપ્લાયર છે, જે વૈશ્વિક માંગના લગભગ 10 ટકા ઉત્પાદન કરે છે. બંને દેશો વચ્ચેના યુદ્ધને કારણે સ્વાભાવિક રીતે જ કુદરતી ગેસના પુરવઠા પર વિપરીત અસર પડશે અને ઈંધણના ભાવમાં આગ લાગશે. સમજાવો કે યુરોપની નિર્ભરતા રશિયા પર વધુ છે. યુરોપમાં 40 ટકાથી વધુ ગેસ રશિયામાંથી આવે છે. જેની સીધી અસર સામાન્ય માણસ પર પડશે. આ સિવાય રશિયા વિશ્વમાં ક્રૂડ ઓઈલનો ત્રીજો સૌથી મોટો ઉત્પાદક દેશ છે. યુરોપના દેશો રશિયા પાસેથી 20 ટકાથી વધુ તેલ લે છે. વધુમાં, રશિયા વૈશ્વિક ઉત્પાદનમાં વિશ્વના 10 ટકા તાંબુ અને 10 ટકા એલ્યુમિનિયમનું ઉત્પાદન કરે છે.
આ બાબતોથી મોંઘવારી વધશે
પેટ્રોલ ડીઝલ
સીએનજી એલપીજી
વનસ્પતિ ફળ
ખાદ્ય તેલ
ખાતર
મોબાઈલ
લેપટોપ
ગેસ
નોમુરાના રિપોર્ટમાં ખુલાસો મોટી વાત,
જાપાનની ફાઈનાન્સિયલ કંપની નોમુરાએ પોતાના રિપોર્ટમાં કહ્યું છે કે રશિયા-યુક્રેન સંઘર્ષથી મોંઘવારીનું દબાણ વધશે અને એશિયામાં ભારતને સૌથી વધુ નુકસાન થશે. આ રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ખાદ્યપદાર્થો અને તેલની કિંમતોમાં વધારાને કારણે એશિયાઈ દેશો પર પ્રતિકૂળ અસર થશે. નોમુરાએ કહ્યું કે એશિયામાં ભારત, થાઈલેન્ડ અને ફિલિપાઈન્સની અર્થવ્યવસ્થા પર સૌથી ખરાબ અસર જોવા મળશે. નોમુરાના મતે ભારત મોટા પ્રમાણમાં ક્રૂડ ઓઈલની આયાત કરે છે. આમ, ભાવ વધવાથી વેપાર ખાધ વધશે. નોમુરાનો અંદાજ છે કે ક્રૂડ ઓઈલમાં 10 ટકાનો ઉછાળો જીડીપી વૃદ્ધિ દરમાં 0.20 પોઈન્ટનો ઘટાડો કરી શકે છે.
