મોંઘવારીથી દુનિયા ત્રસ્ત: ભારતીયોના ખિસ્સાનો બોજ વધ્યો તો અમેરિકા, બ્રિટન સહિત અન્ય દેશોની હાલત પણ ખરાબ
મોંઘવારી માત્ર ભારતને જ નહીં પરંતુ સમગ્ર વિશ્વના દેશોને અસર કરી રહી છે. દેશમાં છૂટક ફુગાવો 17 મહિનાની ટોચે પહોંચી ગયો છે ત્યારે અમેરિકામાં ફુગાવો નવી ઊંચાઈને સ્પર્શી રહ્યો છે. બ્રિટન અને જર્મનીમાં પણ સ્થિતિ સારી નથી. આ દેશોમાં મોંઘવારી પણ તેની ટોચે પહોંચી ગઈ છે.
ફુગાવાએ વિશ્વભરના દેશોની અર્થવ્યવસ્થાને નુકસાન પહોંચાડ્યું છે. માત્ર ભારત જ નહીં પરંતુ વિશ્વભરના દેશો આનાથી પ્રભાવિત થયા છે. વર્ષ 2022ની શરૂઆત તમામ દેશો માટે ખૂબ જ ખરાબ સાબિત થઈ છે. જ્યાં ગત વર્ષ 2021માં ફુગાવાના હળવા આંચકા હતા, ત્યાં જ 2022માં જે રીતે ભૌગોલિક-રાજકીય પરિસ્થિતિ બદલાઈ છે, તે જ રીતે ભારત સહિત અમેરિકા, બ્રિટન અને જર્મની સહિતના અન્ય દેશોને પણ મોંઘવારીનો જોરદાર આંચકો લાગ્યો છે.
પશ્ચિમી વિશ્વએ દાયકાઓ પછી અનુભવ્યું,
જે મુજબ સમગ્ર વિશ્વમાં મોંઘવારી વધી છે, તે પશ્ચિમી દેશો માટે આશ્ચર્યજનક હતું. એક રિપોર્ટ અનુસાર પશ્ચિમી દેશોએ દાયકાઓ પછી આવી મોંઘવારીનો અનુભવ કર્યો છે. છેલ્લા કેટલાક ક્વાર્ટરમાં તેમાં ઝડપી વધારો જોવા મળ્યો છે. તેની શરૂઆત કોમોડિટીના ભાવમાં વધારા સાથે થઈ હતી. ખાસ કરીને તેલ અને ધાતુના ભાવમાં વધારા સાથે. 2020 માં કોવિડના દસ્તક પછી, કોમોડિટીના ભાવ મોટા પ્રમાણમાં નીચા હતા. પરંતુ, 2021માં તેમાં કેટલીક વધઘટ જોવા મળી હતી અને 2022માં તેની કિંમતો અચાનક આસમાને સ્પર્શવા લાગી હતી.
પુરવઠામાં વિક્ષેપની અસર શરૂ થયેલો આ સિલસિલો આજ સુધી અવિરત ચાલુ છે. હકીકતમાં, ફેબ્રુઆરીના અંતમાં, રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને કોરોના રોગચાળાની અસર ઓછી થયા પછી યુક્રેન પર હુમલાની જાહેરાત કરી હતી. યુદ્ધની શરૂઆત સાથે, વિશ્વભરના રોકાણકારોના સેન્ટિમેન્ટ પર નકારાત્મક અસર પડી અને શેરબજારો તૂટી પડ્યા. તે જ સમયે, આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કાચા તેલના ભાવ આસમાને પહોંચ્યા. સપ્લાય ચેઈન પ્રભાવિત થવાને કારણે તેની અસર અન્ય વસ્તુઓ પર પણ પડી હતી.
રુસો-યુક્રેન યુદ્ધે પરિસ્થિતિ વધુ ખરાબ કરી અમેરિકા અને અન્ય વિકસિત દેશોમાં મકાનોની કિંમતો પર ફુગાવાની અસર પણ ચોંકાવનારી છે. ખરેખર, કોરોનાએ સ્થિર સંપત્તિમાં રોકાણ વધારવાનું કામ કર્યું. જેના કારણે મકાનોની કિંમતમાં વધારો થયો છે. બીજી તરફ રશિયા અને યુક્રેનમાં ચાલી રહેલા યુદ્ધની એવી અસર થઈ કે ભારત સહિત સમગ્ર દેશમાં રસોડાથી લઈને રસ્તા સુધી જનતાના ખિસ્સા પર બોજ વધી ગયો. માત્ર ક્રૂડ ઓઈલ, નેચરલ ગેસથી લઈને એલ્યુમિનિયમ, પેલેડિયમ, નિકલ, પોટાશ જ નહીં, પરંતુ ઘઉં, પેટ્રોલ-ડીઝલ, ખાદ્ય તેલ અને અન્ય આવશ્યક ચીજવસ્તુઓમાં પણ 30 ટકાથી વધુનો વધારો જોવા મળ્યો છે.
ભારતમાં છૂટક ફુગાવો 6.95 ટકા સૌથી પહેલા ભારતની વાત કરીએ તો તમને જણાવી દઈએ કે માર્ચ 2022માં દેશમાં રિટેલ મોંઘવારી 17 મહિનાની ટોચે પહોંચી હતી. તે 6.95 ટકાના દરે વધ્યો છે. અગાઉ ઓક્ટોબર 2020માં છૂટક ફુગાવો 7.61 ટકાના દરે વધ્યો હતો. બીજી તરફ જો આપણે પાછલા મહિના એટલે કે ફેબ્રુઆરીની વાત કરીએ તો આ આંકડો 6.07 ટકા હતો. માર્ચમાં ખાદ્યપદાર્થોના ભાવમાં 7.47 ટકાનો વધારો થયો હતો. કપડાં અને ફૂટવેરના ભાવમાં 9.40 ટકાનો વધારો થયો છે, જ્યારે ઇંધણ અને વીજળીના ભાવમાં 7.52 ટકાનો વધારો થયો છે. બીજી તરફ, અન્ય વસ્તુઓ પરનો ફુગાવો વાર્ષિક ધોરણે 7.02 ટકા અને મકાનોની કિંમતમાં 3.38 ટકાનો વધારો થયો છે. દેશમાં ખાદ્યતેલોનો મોંઘવારી દર 18.79 ટકા જ્યારે શાકભાજી પર 11.64 ટકા વધ્યો છે.
અમેરિકામાં મોંઘવારી લગભગ ચાર દાયકા પછી ઉચ્ચતમ સ્તરે છે, લોકોએ આટલી મોંઘવારી જોઈ છે. અહીંની વર્તમાન સ્થિતિની વાત કરીએ તો અમેરિકામાં મોંઘવારી દર 8.5 ટકાની ટોચે પહોંચી ગયો છે. પહેલા કોરોના વાયરસ અને હવે રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધે અમેરિકામાં મોંઘવારી વધુ વધારવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. એકંદરે, યુ.એસ.માં ફુગાવો ખોરાક અને વીજળીના ભાવમાં તીવ્ર વધારાને કારણે સૌથી વધુ પ્રભાવિત થયો છે. મહિના દર મહિને વધારા સાથે, યુ.એસ.માં ખાદ્યપદાર્થોના ભાવમાં 10 ટકાનો વધારો થયો છે, જ્યારે વીજળીના ભાવમાં 32 ટકાનો વધારો થયો છે. NFIB સ્મોલ બિઝનેસ સર્વે અનુસાર, દેશના 31 ટકા વેપારીઓ ફુગાવાને તેમની સૌથી મહત્વપૂર્ણ સમસ્યા માને છે.
બ્રિટનમાં ફુગાવો 30 વર્ષની ટોચે છે
અમેરિકાની સાથે સાથે બ્રિટનમાં પણ મોંઘવારીએ લોકોને દયનીય બનાવી દીધા છે. અહીં મોંઘવારી 30 વર્ષની ટોચે પહોંચી ગઈ છે. દેશમાં ફુગાવો માર્ચમાં 7 ટકાના દરે વધ્યો હતો, જે અગાઉના મહિનામાં 6.2 ટકા હતો. દેશમાં ઈંધણના ભાવમાં 31 વર્ષમાં સૌથી વધુ વધારો જોવા મળ્યો છે અને ફેબ્રુઆરીમાં તેની કિંમત 9.9 ટકાના દરે વધી છે. રિપોર્ટ અનુસાર, ફુગાવા પર અસર કરતી આવશ્યક ચીજવસ્તુઓની 25 ટકા શ્રેણીઓએ તેમના ભાવમાં 10 ટકાથી વધુનો વધારો નોંધાવ્યો છે.
જર્મની અને અન્ય દેશોમાં પણ મોટી અસર
માત્ર અમેરિકા અને બ્રિટન જ નહીં પરંતુ જર્મની પણ તીવ્ર મોંઘવારીનો સામનો કરી રહ્યું છે. અહીં મોંઘવારી દર 7.3 ટકા પર પહોંચી ગયો છે, જે 1981 પછીનું સર્વોચ્ચ સ્તર છે. અહીં ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં વાર્ષિક ધોરણે 5.9 ટકાનો વધારો થયો છે, આવાસ, પાણી, વીજળી, ગેસ અને અન્ય ઇંધણ પરનો ફુગાવો 8.8 ટકા વધ્યો છે, જ્યારે પરિવહન ખર્ચમાં 17.5 ટકાનો વધારો થયો છે. વીજળીના ભાવની વાત કરીએ તો તેમાં વાર્ષિક ધોરણે 39.5 ટકાનો વધારો થયો છે. દરમિયાન, માર્ચમાં સ્પેનમાં ફુગાવો 9.8 ટકા, ઇટાલીમાં 7 ટકા અને ફ્રાન્સમાં 5.1 ટકા વધ્યો હતો. ખાસ વાત એ છે કે આ મોંઘવારીમાં ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના ભાવ અને વીજળી અને ઈંધણના ભાવમાં વધારાની મોટી અસર જોવા મળી છે.
