બેઇજિંગ વિન્ટર ઓલિમ્પિક્સ 2022: બેઇજિંગ વિન્ટર ઓલિમ્પિક્સના રાજદ્વારી બહિષ્કારનો અર્થ શું છે, શું ભારત આ ગેમ્સમાં ભાગ લેશે?
કેટલાક દેશોએ આગામી વર્ષે બેઇજિંગમાં યોજાનાર વિન્ટર ઓલિમ્પિકનો રાજદ્વારી બહિષ્કાર કર્યો છે. આનાથી બેઇજિંગ ગુસ્સે થયું. ચીને ગુરુવારે જવાબી કાર્યવાહીનો સંકેત આપ્યો હતો.
આવતા વર્ષે બેઇજિંગમાં વિન્ટર ઓલિમ્પિક્સ યોજાવાની છે, પરંતુ અમેરિકાએ રાજદ્વારી બહિષ્કારની જાહેરાત કરી છે. થોડા સમય બાદ ઓસ્ટ્રેલિયા, બ્રિટન, કેનેડા અને ન્યુઝીલેન્ડે પણ તેનો બહિષ્કાર કર્યો હતો. આ બહિષ્કારથી હતાશ થઈને ચીને ગુરુવારે પશ્ચિમી દેશોને ચેતવણી આપી હતી કે તેઓ બહિષ્કારની "કિંમત ચૂકવશે". ચીનના વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું છે કે અમેરિકાનો આ નિર્ણય માત્ર એક ષડયંત્ર છે જે નિષ્ફળ જશે.
જોકે, ચીન સાથેના સરહદી વિવાદને લઈને તણાવ હોવા છતાં ભારતે આવી કોઈ જાહેરાત કરી નથી. ચીન આવતા વર્ષે ફેબ્રુઆરીથી માર્ચ દરમિયાન બેઇજિંગમાં વિન્ટર ઓલિમ્પિક અને પેરાલિમ્પિક ગેમ્સનું આયોજન કરી રહ્યું છે. ચીની અધિકારીઓએ જણાવ્યું હતું કે તેઓએ ઉદ્ઘાટનમાં હાજરી આપવા માટે કોઈપણ યુએસ અધિકારીઓને આમંત્રણ આપ્યું નથી.
રમતોના રાજદ્વારી બહિષ્કારનો અર્થ શું છે?
સામાન્ય રીતે, રાજદ્વારી બહિષ્કાર એ છે જેમાં કોઈ રાજદ્વારીઓ સત્તાવાર રીતે મોટા આંતરરાષ્ટ્રીય મેળાવડાઓ અને મોટા સમિટ અથવા સરકાર વતી આવી મોટી ઘટનાઓમાં સામેલ થતા નથી. વિન્ટર ઓલિમ્પિકના રાજદ્વારી બહિષ્કારનો અર્થ એ છે કે બેઇજિંગમાં યોજાનાર વિન્ટર ઓલિમ્પિકમાં યુએસ, યુકે, ન્યુઝીલેન્ડ અને કેનેડાના કોઈ પણ અધિકારીઓ હાજર રહેશે નહીં.
આ રમતોનો સંપૂર્ણ બહિષ્કાર નથી, કારણ કે અધિકારીઓની ગેરહાજરીથી ખેલાડીઓની રમત પર એટલી અસર નહીં થાય જેટલી રમતવીરનો બહિષ્કાર કરે છે. જો કે, બહિષ્કાર કરનારા દેશોમાંથી કોઈએ કહ્યું નથી કે તેમના એથ્લેટ ગેમ્સમાં ભાગ લેશે નહીં, જેનો અર્થ છે કે ગેમ્સને અસર થવાની શક્યતા નથી.
અમેરિકાએ શું આપ્યું કારણ
અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ કાર્યાલય, વ્હાઇટ હાઉસે જણાવ્યું હતું કે ચીનમાં માનવાધિકાર ઉલ્લંઘનની ચિંતાઓને કારણે ગેમ્સમાં યુએસનું કોઈ સત્તાવાર પ્રતિનિધિમંડળ નહીં હોય. યુએસ પ્રમુખ જો બિડેને ગયા મહિને કહ્યું હતું કે તેઓ 2022 વિન્ટર ઓલિમ્પિક્સનો રાજદ્વારી બહિષ્કાર કરશે. અમેરિકાના આ બહિષ્કારને શિનજિયાંગમાં મુસ્લિમ ઉઇગર અલ્પસંખ્યક પરના 'દમન' વિરુદ્ધનું પગલું માનવામાં આવી રહ્યું છે.
ખેલાડીઓને સરકારી સહયોગ મળશે
સોમવારે નિર્ણયની જાહેરાત કરતા, વ્હાઇટ હાઉસના પ્રેસ સેક્રેટરી જેન સાકીએ પશ્ચિમ ચીનના શિનજિયાંગમાં "નરસંહાર અને માનવતા વિરુદ્ધના ગુનાઓ" નો ઉલ્લેખ કર્યો અને કહ્યું કે સત્તાવાર પ્રતિનિધિત્વનો સમાવેશ ચીનના અત્યાચારોને અવગણવા સમાન છે, અમે તે કરી શકતા નથી. જોકે, સરકારે સ્પષ્ટ કર્યું છે કે અમેરિકન ખેલાડીઓ ઓલિમ્પિકમાં ભાગ લઈ શકશે અને તેમને સરકારનું સંપૂર્ણ સમર્થન મળશે. આંતરરાષ્ટ્રીય મીડિયાના અહેવાલો અનુસાર, ટોચના એથ્લેટ્સ કે જેમણે માનવાધિકારના ઉલ્લંઘનની નિંદા કરી છે તે પણ કહે છે કે તેઓ ગેમ્સમાં ભાગ લેવાની યોજના ધરાવે છે.
શું ભારત તેના એથ્લેટ મોકલશે?
27 નવેમ્બરના રોજ, રશિયન વિદેશ પ્રધાન સેર્ગેઈ લવરોવ અને ચીનના વિદેશ પ્રધાન વાંગ યી સાથેની વર્ચ્યુઅલ બેઠકમાં, ભારતીય વિદેશ પ્રધાન એસ જયશંકરે વિન્ટર ઓલિમ્પિક્સ અને પેરાલિમ્પિક્સ ગેમ્સના આયોજન માટે ચીનને સમર્થન આપ્યું હતું. બીજા દિવસે, ચીન સરકારના મુખપત્ર ગણાતા અંગ્રેજી અખબાર ગ્લોબલ ટાઈમ્સે ભારતના પગલાની પ્રશંસા કરી અને લખ્યું કે ભારતનો સહયોગ દર્શાવે છે કે તે અમેરિકાનો કુદરતી સાથી નથી.
વૈશ્વિક સમયમાં શું લખ્યું છે
ગ્લોબલ ટાઈમ્સે લખ્યું છે કે અમેરિકા સાથે ગાઢ સંબંધો હોવા છતાં તેનો અર્થ એ નથી કે ભારત તમામ ક્ષેત્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય બાબતોમાં અમેરિકા તરફ ઝુકાવેલું છે. ગ્લોબલ ટાઈમ્સે એમ પણ લખ્યું છે કે વિન્ટર ઓલિમ્પિકમાં ભારતનું પગલું સ્પષ્ટપણે દર્શાવે છે કે તે જાપાન અને ઓસ્ટ્રેલિયાની જેમ અમેરિકાનો નાનો ભાઈ બનવા માંગતો નથી. ગ્લોબલ ટાઈમ્સે દાવો કર્યો છે કે ભારત પોતાના દમ પર એક તાકાત બનવા માંગે છે અને અમેરિકા સાથે જોડાવાની અનિચ્છા ધરાવે છે.
જ્યારે તેમને પૂછવામાં આવ્યું કે ભારતના વલણનું કારણ શું હોઈ શકે, એક ભૂતપૂર્વ રાજદ્વારીએ કહ્યું કે ભારત સરકારે હંમેશા સરહદ વિવાદ અથવા પડોશીઓ સાથેના સંબંધોને ગેમ્સના આયોજનથી દૂર રાખવાનો પ્રયાસ કર્યો છે. સરહદ વિવાદનો અર્થ એ નથી કે ખેલાડીઓને સ્પર્ધામાં ભાગ લેવા અથવા મેડલ જીતવાથી પ્રતિબંધિત કરવામાં આવે. પાકિસ્તાન સાથેના તણાવ વચ્ચે અવારનવાર ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચેની ક્રિકેટ મેચ રદ્દ કરવાની માંગ કરવામાં આવે છે. પરંતુ રમતગમત અને રાજદ્વારી સંબંધોને અલગથી જોવાની જરૂર છે.
કાશ્મીરના ગુલમર્ગના આરિફ ખાન બેઇજિંગ ઓલિમ્પિક 2022 માટે ક્વોલિફાય થનાર પ્રથમ ભારતીય બન્યો - ફોટોઃ ANI
આરિફ ખાન વિન્ટર ઓલિમ્પિક માટે ક્વોલિફાય થનાર પ્રથમ ખેલાડી છે
કાશ્મીરના ગુલમર્ગનો રહેવાસી આરિફ ખાન આ મહિને બેઇજિંગ વિન્ટર ઓલિમ્પિક માટે ક્વોલિફાય થનાર પ્રથમ એથ્લેટ બન્યો છે. ભારતે ક્યારેય વિન્ટર ઓલિમ્પિકમાં મેડલ જીત્યો નથી અને ક્યારેય ચારથી વધુ એથ્લેટ્સને ગેમ્સની આવૃત્તિમાં મોકલ્યા નથી. ભારત સરકારે 1998માં શિયાળુ રમતગમતને પ્રાથમિકતા યાદીમાંથી દૂર કરી હતી અને હજુ સુધી પુનઃસ્થાપિત કરવામાં આવી નથી. મીડિયા સાથે વાત કરતા આરિફ ખાને કહ્યું કે કાશ્મીરના યુવાનો માટે દેશમાં વિન્ટર સ્પોર્ટ્સને પ્રોત્સાહન આપવાની આ મોટી તક છે.
રમતોનો બહિષ્કાર ક્યારે કરવામાં આવે છે?
એવું નથી કે પ્રથમ વખત કોઈ મોટી રમતોત્સવનો વિરોધ થઈ રહ્યો છે. આ પહેલા પણ અનેક અવસરો પર દેશોએ પોતાના રાજનૈતિક સમીકરણો અને રાજકીય સંબંધોના હિસાબે અનેક વખત આ ગેમ્સના આયોજનનો વિરોધ કર્યો છે. હંગેરીના આક્રમણના વિરોધમાં 1956માં મેલબોર્નમાં યોજાયેલી સમર ગેમ્સમાં સ્પેન, નેધરલેન્ડ અને સ્વિટ્ઝર્લેન્ડે ભાગ લીધો ન હતો. તેવી જ રીતે, 1980 માં, અફઘાનિસ્તાન પર સોવિયત સંઘના હુમલાના વિરોધમાં યુએસએ મોસ્કો ઓલિમ્પિકમાંથી તેના એથ્લેટ્સને પાછા ખેંચી લીધા.
રશિયા અને અન્ય 19 દેશોએ 1984ની લોસ એન્જલસ ગેમ્સમાં ભાગ લીધો ન હતો. 1988 માં, ઉત્તર કોરિયા અને અન્ય પાંચ દેશોએ સિઓલમાં ઓલિમ્પિક રમતોમાં કોઈ રમતવીરને મોકલ્યા ન હતા. તિબેટમાં માનવાધિકારના ઉલ્લંઘનને કારણે બેઇજિંગમાં 2008ની સમર ગેમ્સનો બહિષ્કાર કરવાનો પણ કોલ આવ્યો હતો.
